Over
Jan van Haasteren
Ga mee op ontdekkingstocht!
Een Jan van Haasteren-puzzel is meer dan alleen maar een legpuzzel van een plaatje. Elke puzzel vertelt een nieuw avontuur van de Jan van Haasteren-familie en stukje voor stukje ontdek je wat de familieleden deze keer beleven en maak je hun avontuur compleet. En net als bij een goed boek of een goede film, ben je na afloop benieuwd naar het volgende deel.
Veel karakters die je in de platen ziet, komen bijna allemaal in elke plaat voor en vormen samen de Jan van Haasteren-familie. En zoals in elke familie, heeft ieder familielid zijn eigen verhaal. En het zouden geen Jan van Haasteren-karakters zijn, als er niet ook een flinke dosis absurditeit in de karakters verwerkt zit.
Een Jan van Haasteren-puzzel is meer dan alleen maar een legpuzzel van een plaatje. Elke puzzel vertelt een nieuw avontuur van de Jan van Haasteren-familie en stukje voor stukje ontdek je wat de familieleden deze keer beleven en maak je hun avontuur compleet. En net als bij een goed boek of een goede film, ben je na afloop benieuwd naar het volgende deel.
Geschiedenis
Gedurende Jans leven en het bestaan van het merk zijn er heel veel mooie momenten om in een tijdlijn weer te geven.
Jan is geboren op 24 februari 1936 in Schiedam.
Jan studeert aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam.
Jan wordt opgeroepen voor militaire dienst en wordt algauw de huistekenaar van de commandant.
Jan gaat bij de Toonder Studio’s werken, waar hij onder andere werkt aan de strips Kappie en Panda.
Jan begint als freelancer, maar hij werkt ook nog voor Toonder en Geesink.
Jan gaat zijn eerste eigen strip tekenen: Baron Van Tast tot Zeveren. In de eerste aflevering van deze strip doet de haaienvin zijn intrede.
In deze periode tekent Jan ook nog vele andere strips, de bekendste zijn Tinus Trotyl, Sjaak en Oom George en Erik en Opa. Deze karakters figureren nog altijd af en toe in zijn puzzelplaten.
Jan maakt zijn eerste kijkplaat (poster) op basis van de strip Baron Van Tast tot Zeveren voor citroenjenever van het merk Bokma. Het is een doorslaand succes.
Het succes van de Bokma-poster blijft niet onopgemerkt en Jan krijgt steeds meer commerciële opdrachten, ook voor reclameposters. Hij blijft commerciële opdrachten doen tot aan zijn pensioen in 2001.
Hoewel er al eerder puzzels gemaakt zijn van zijn tekeningen, wordt in 1980 de eerste plaat door Jumbo als puzzel uitgebracht. Het is het begin van een vruchtbare samenwerking. Na zijn pensioen tekent Jan alleen nog puzzelplaten voor Jumbo.
Jan krijgt een koninklijke onderscheiding voor zijn rijke carrière en wat hij heeft betekend voor het Nederlands striplandschap. De onderscheiding werd opgespeld door de burgermeester van Bergen.
Wegens de groeiende vraag naar nieuwe puzzelplaten wordt de Studio Jan van Haasteren opgericht. Onder begeleiding van Jan tekenen Dick Heins en Rob Derks ook puzzelplaten.
Puzzelen is onverminderd populair in zowel Nederland als ver daarbuiten. Steeds meer mensen worden fan van de absurde wereld van Jan van Haasteren!
Hoe komt een puzzelplaat tot stand?
Het tekenen van een puzzelplaat is een zorgvuldig karweitje. Gemiddeld doen de tekenaars 2,5 maand over 1 puzzelplaat! Hier vertelt Jan hoe hij te werk gaat.
Eerst het onderwerp bepalen
Jan heeft altijd ideeën voor nieuwe puzzels. Ook tijdens de brainstormsessies met de Studio komen er veel ideeën op tafel.
‘Hoe ik begin? Nou, ik heb altijd wel wat losse ideetjes. Schetsjes van gekke dingen die elke dag wel in mijn hoofd opkomen. Jumbo heeft ook ideeën en die bespreken we dan. Maar in principe ben ik helemaal vrij om een onderwerp te kiezen.’
Onderzoeken en schetsen
‘Zo’n idee werk ik uit in een gedetailleerde potloodschets. Daarbij doe ik de nodige research. Voor de Tour de France-puzzel heb ik bijvoorbeeld wat foldertjes gehaald bij de plaatselijke fietsenhandel. Maar het meeste vond ik te modern. Het is veel leuker om alle renners in van die ouderwetse outfits te tekenen. Ik probeer het gevoel uit mijn jeugd weer te geven, als de Ronde van Schiedam werd gehouden.’
Tegenwoordig vindt hij zijn documentatie gewoon op internet. Wel zo handig.
Inkten
Na het schetsen wordt de plaat geïnkt met de fijnste Rotring-pen en gekopieerd op het eindformaat. De uitvergrote schets wordt dan weer overgetrokken in potlood en deze potloodtekening wordt dan geïnkt met Oost-Indische inkt en een heel fijne kroontjespen.
Tijdens het overtrekken met potlood worden er nog allerlei details en grapjes toegevoegd aan de plaat. De plaat is dan gereed om overgezet te worden in inkt en dan worden de allerlaatste details nog toegevoegd. Bijvoorbeeld een kunstgebitje, oogjes, dartpijltje et cetera. Het creatieve deel van het proces is nu gereed en de plaat kan ingekleurd worden.
Inkleuren
Inkleuren gebeurt met penseel en ecoline. Ecoline geeft die prachtige, felle kleuren waar Jans tekeningen bekend en geliefd om zijn.
Het eindresultaat
Over 1 puzzelplaat doet Jan ongeveer 3 maanden. Eenmaal klaar laat Jan hem nog een weekje liggen. Er is altijd nog wel een stipje hier en een lijntje daar wat er nog bij kan. Daarna gaat de puzzelplaat naar Jumbo voor verwerking tot een legpuzzel.
Tijdens het overtrekken met potlood worden er nog allerlei details en grapjes toegevoegd aan de plaat. De plaat is dan gereed om overgezet te worden in inkt en dan worden de allerlaatste details nog toegevoegd. Bijvoorbeeld een kunstgebitje, oogjes, dartpijltje et cetera. Het creatieve deel van het proces is nu gereed en de plaat kan ingekleurd worden.
Productie
Wanneer de tekening af is, worden de bestanden om de puzzel te kunnen drukken gereedgemaakt door een grafisch designer van Jumbo. Vervolgens worden de bestanden naar de fabriek gestuurd en kunnen zij de puzzels gaan maken.
Als eerste wordt de puzzelplaat op een groot vel karton geplakt. Dit vel karton gaat vervolgens door een stansmachine die met heel veel kracht de puzzelstukjes snijdt. De puzzelstukjes moeten dan nog los van elkaar gemaakt worden. Dat gebeurt met ‘de breker’. De breker is een soort rolband met puntjes waar de puzzel overheen wordt geschoven. De puntjes zorgen ervoor dat de puzzel uiteenvalt. Onder aan de breker hangt een rol met plastic die ervoor zorgt dat elke puzzel in zijn eigen zakje terechtkomt.
Vervolgens worden de doos en deksel geplakt en gevormd. De deksel gaat naar het einde van de band, de doos komt eerst langs een medewerker die er een puzzel in legt.
Hierna wordt de deksel op de doos geplaatst en ten slotte gaat het geheel door een foliemachine die de plastic folie om de doos ‘krimpt’. De puzzel is nu gereed om verkocht te worden!
Bekijk ook de aflevering van Het Klokhuis, over de productie van Jan van Haasteren puzzels.